Bir önceki yazımızda, “Corona (Korona COVID-19) Virüsü Nedir? Nasıl Bulaşır? Nasıl Korunuruz? Nasıl Teşhis Edilir? Tedavisi Nasıldır?” konularını detaylıca incelemiştik. İlgili makaleye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Bu makalemizde koronavirüs ile ilgili terimlerin karşılıklarına yer verdik ve en çok sorulan soruları sizler için araştırdık.

Koronavirüs belirtilerini taşıdığımı düşünüyorum, ne yapmalıyım?

Koronavirüs’ün sebep olduğu grip vakalarında en sık karşılaşılan belirtiler ve karşılaşma oranları şöyledir:

• Ateş (%98)
  • 37.3 dereceden düşük (%2)
  • 37.3 – 38 derece arası (%20)
  • 38.1 – 39 derece arası (%44)
  • 39 dereceden yüksek (%34)
• Öksürük (%76)
• Nefes Zorluğu/Darlığı (%55)
• Bitkinlik veya Kas Ağrısı (%44)
• Balgam Üretimi (%28)
• Baş Ağrısı (%8)
• Kanlı Tükürük (%5)
• İshal (%3)

Yukarıdaki tabloda Covid-19, Nezle, Grip, Allerji vakalarının belirtilerinin görülme sıklığı verilmiştir

Eğer koronavirüsten kaynaklı grip belirtilerini taşıdığınızı düşünüyorsanız, Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen 25 hastaneden birine gitmeniz gerekiyor:

• T.C. Sağlık Bakanlığı Adana Şehir Hastanesi
• T.C. Sağlık Bakanlığı SBÜ Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi
• T.C. Sağlık Bakanlığı Ankara Şehir Hastanesi
• T.C. Sağlık Bakanlığı SBÜ Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi
• T.C. Sağlık Bakanlığı Bursa Şehir Hastanesi
• T.C. Sağlık Bakanlığı SBÜ Bursa Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi
• T.C. Sağlık Bakanlığı SBÜ Diyarbakır Gazi Yaşargil Eğitim ve Araştırma Hastanesi
• T.C. Sağlık Bakanlığı Elazığ Fethi Sekin Şehir Hastanesi
• T.C. Sağlık Bakanlığı SBÜ Erzurum Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi (Erzurum Şehir Hastanesi)
• T.C. Sağlık Bakanlığı Eskişehir Şehir Hastanesi
• T.C. Sağlık Bakanlığı Gaziantep Dr. Ersin Arslan Eğitim ve Araştırma Hastanesi
• T.C. Sağlık Bakanlığı Isparta Şehir Hastanesi
• T.C. Sağlık Bakanlığı SBÜ Kartal Dr. Lütfi Kırdar Eğitim ve Araştırma Hastanesi
• T.C. Sağlık Bakanlığı SBÜ İstanbul Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi
• T.C. Sağlık Bakanlığı SBÜ Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi
• T.C. Sağlık Bakanlığı SBÜ İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi
• T.C. Sağlık Bakanlığı SBÜ İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi
• T.C. Sağlık Bakanlığı SBÜ İzmir Dr. Suat Seren Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi (Sadece Göğüs Hastalıkları Kliniği’nde tedavi edilmesi gereken hastalar için referans hastanedir.)
• T.C. Sağlık Bakanlığı Kayseri Şehir Hastanesi
• T.C. Sağlık Bakanlığı Malatya Eğitim ve Araştırma Hastanesi
• T.C. Sağlık Bakanlığı Sakarya Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi
• T.C. Sağlık Bakanlığı SBÜ Samsun Eğitim ve Araştırma Hastanesi
• T.C. Sağlık Bakanlığı SBÜ Trabzon Kanuni Eğitim ve Araştırma Hastanesi
• T.C. Sağlık Bakanlığı SBÜ Van Eğitim ve Araştırma Hastanesi
• T.C. Sağlık Bakanlığı Yozgat Şehir Hastanesi

Yurtdışından ve Özellikle Çin’den Gelen Kargo Paketleri Güvenli midir?

SARS, MERS ve endemik insan koronavirüsleri üzerinde yapılan 22 çalışmayı inceleyen bir analizde, koronavirüslerin metal, cam veya plastik gibi cansız nesneler üzerinde 9 güne kadar kalabildikleri tespit edilmiştir.

Çin’den 9 gün içinde gelen kargolar için küçük bir ihtimal risk vardır denebilir. Fakat durum böyle olsa bile çözüm zor değil: Çin’den gelen paketlere dokunmadan önce %62-71 oranında etil alkol içeren dezenfektan kullanabilir; sonrasında mutlaka ellerinizi yıkayarak ek önlem alabilirsiniz.

Evcil Hayvanım Tehlikede mi?

Evcil hayvanlara da koronavirüs bulaşabileceği ve onları da ciddi derecede hasta edebileceği; hatta evcil hayvan ölümlerinin görülebileceği konusunda da uyaralım. Ancak en azından koronavirüs (ve kedilerde de görülebilen SARS) vakalarında, evcil hayvanlardan insanlara bulaşan bir örneğe rastlanmadı. Buna rağmen, evcil hayvanlara dokunduktan sonra ellerinizi yıkamanızı tavsiye edebiliriz.

Antibiyotikler Koronavirüsü Tedavi Edebilir mi?

Hayır. Antibiyotikler, canlı (biyotik) varlık formları olan bakterilere karşı geliştirilen ilaçlardır. Koronavirüs (veya influenza) gibi virüsler, cansız (abiyotik) varlık formlarıdır. Virüslerin tedavisinde antiviral ilaçlar kullanılmaktadır ve bunlar, antibiyotiklerden farklı yapıdadır. Buna rağmen antiviral tedaviye ek olarak antibiyotik tedavi de uygulanabilir; fakat bunun amacı virüsleri öldürmek değil, virüslere ek olarak görülen bakteri enfeksiyonlarına (koenfeksiyonlara) müdahale etmektir.

Zatürre Aşısı Olmuştum, 2019-nCoV’a Karşı Korunur muyum?

Hayır. Virüs yeni bir virüs türü olduğu için, var olan zatürre aşıları ne yazık ki bu virüse karşı koruyuculuk sağlamıyor. Virüse özel bir aşı üzerinde çalışılıyor.

Maskeler Koronavirüs’ten Tamamen Korur Mu?

Hayır. Tıbbi amaçla kullanılan maskeler bakterilerin yayılmasına veya bulaşmasına karşı koruma sağlayabilir fakat çok daha küçük zararlılar olan virüsler için yetersiz kalabilmektedir. Virüslere karşı tam anlamıyla koruma sağlayabilecek maskeler, ancak biyolojik silahlara karşı kullanılan çok kaliteli maskelerdir fakat hem bu maskeleri bulmak zordur ve pahalıdır, aynı zamanda bu maskelerin filtre sistemleri kalın olduğundan hava alıp vermeyi de zorlaştırmaktadır, yani uzun süre kullanmaya uygun değildir.

Bizce en doğru maske kullanımı özellikle grip olduğundan şüphelenen kişilerin maske takarak başkalarına virüsleri bulaştırma risklerini azaltmalarıdır.

Koronavirüs Konusunda En Sık Karşınıza Çıkacak Terimler ve Açıklamaları

Virüs: Sadece hastalıklara sebep olan, cansız ve çok basit yapıdaki mikroorganizmadır

Bakteri: Yararlı ve zararlı özellikler taşıyan, virüslere kıyasla daha gelişmiş mikroorganizmalardır

Corona(Korona) virüs: Üzerinde taç benzeri kolları bulunduğu için corona(taç) ismini almış, hayvanlarda daha yaygın bulunan virüs türüdür.

RNA: Bir virüsün türünü belli eden genetik kodudur.

Mutasyon: Virüslerin veya bakterilerin çekirdeklerinde bulunan RNA veya DNA kodlarının değişime uğraması sürecine denir.

Influenza: Enflüenza olarak da ifade edilen grip hastalığının İngilizce karşılığıdır.

SARS: İngilizce açılımı: “Severe Acute Respiratory Syndrome“, Türkçe açılımı: “Şiddetli Akut Solunum Sendromu” olan misk kedilerinden insanlara bulaşmış hastalık

MERS: İngilizce açılımı: “Middle East Respiratory Syndrome”, Türkçe açılımı: “Orta Doğu Solunum Sendromu” olan tek hörgüçlü develerden insanlara bulaşmış hastalık

CoV: Corona Virus kelimelerinin kısaltmasıdır.

SARS-CoV: SARS hastalığına sebep olan koronavirüs

MERS-CoV: MERS hastalığına sebep olan koronavirüs

SARS-CoV-2: 2019 yılının sonlarında salgına ve ölümlere sebep olmuş yeni koronavirüs türü

COVID-19: 2019 yılının sonlarında ortaya çıkmasından dolayı “koronavirüs hastalığına” verilen kod ad (COrona VIrus Disease – 19)

2019-nCoV: 2019 yılının sonlarında ortaya çıkan yeni tip “koronavirüsün” kod adı (2019 – novel Corona Virus)

HIV: “İnsan İmmün Yetmezlik Virüsü” olup İngilizce yazılımının (Human Immunodeficiency Virus) baş harflerinin kısaltılmasından meydana gelmektedir.

AIDS: HIV virüsünün neden olduğu hastalıktır. İngilizce “Acquired Immune Deficiency Syndrome” (Edinilmiş Bağışıklık Eksikliği Sendromu) kelimelerinin baş harflerinden oluşmuştur.

Semptom: Belirti

Ventilasyon: Oksijen Terapisi (Oksijen eksikliğini giderme)

Ventilatör: Oksijen terapisinde kullanılan cihaz. Solunum yetmezliği çeken hastalar bu cihazı kullanmaktadır.

rRT-PCR testi: Virüsleri tespit etmek için kullanılan en modern ve hızlı test yöntemlerinden birisidir.

Arbidol: Rusya ve Çin’de kullanılan grip enfeksiyonu için antiviral bir tedavidir. İlaç Pharmstandard tarafından üretilmektedir. Bazı Rus çalışmaları etkili olduğunu göstermesine rağmen, Batı ülkelerinde kullanımı onaylanmamıştır.

Linezolid: Oksazolidinonlar grubunda klinik onay almış ilk antibakteriyel ajandır.

Lenfosit: beyaz kan hücrelerinin bir türüdür ve kemik iliğinde üretilir. Lenfositler, vücudu hastalıklara karşı koruyup savunan antikorlar üretirler ve diğer hücreleri tehlikelere karşı uyarmak için kimyasallar gönderirler.

Azithromisin: bir dizi bakteriyel enfeksiyonun tedavisinde kullanılan bir antibiyotiktir. Buna orta kulak enfeksiyonları, strep boğaz, pnömoni, gezgin ishali ve diğer bazı bağırsak enfeksiyonları dahildir.

Amoksisilin: Gram pozitif ve gram negatif mikroorganizmalara karşı etkili bir penisilin olup, bakterisid etkiye sahip geniş spektrumlu bir antibiyotiktir.

Remdesivir: Remdesivir, nükleotid analogları sınıfında yeni bir antiviral ilaçtır. Gilead Sciences tarafından Ebola virüsü hastalığı ve Marburg virüsü enfeksiyonları için bir tedavi olarak geliştirilmiştir.

Ebola: Ebola virüsünün neden olduğu, insanlarda ve diğer primatlarda görülen bir hastalıktır.

Marburg Hastalığı: Afrika’da ortaya çıkan, başlangıç belirtileri ateş, üşüme, baş ağrısı ve adele ağrısı olan Marburg virüsü yani diğer adıyla Kara Veba hastalığı, Ebola’ya çok benzemektedir.

Hepinize sağlıklı günler dileriz…