KOAH Nedir?
KOAH hastalığı, “Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı” kelimelerinin baş harflerinden türetilmiştir. Aslında kelimenin tek başına bir anlamı yoktur.
İçimize nefes aldığımızda akciğerlerimizde bulunan “bronş” adındaki hava kesecikleri şişerek havadaki oksijenin kanımıza daha hızlı karışmasını sağlamaktadır. Eğer bu bronşlar belirli bir nedenden dolayı tıkanmaya başlarsa solunum güçlüğü, öksürük ve nefes darlığı gibi şikayetler ortaya çıkacaktır. Bronşlar çok ileri miktarda tıkanmaya başlarsa, akciğerlerin hava kapasitesi azalmaya başlayacaktır. İşte bu durumda KOAH yani Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı durumu ortaya çıkacaktır. Obstrüktif kelimesi “tıkayıcı” demektir. Yani daha anlaşılır bir dil ile ifade edecek olursak bu hastalığa “Sürekli Tıkanık Akciğer Hastalığı” demek yanlış olmaz.
KOAH Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
KOAH hastalığının tanımını verirken aslında belirtileri için de ipucu vermiş oluyoruz. Çünkü tıkanık bir akciğere sebep olan zaten belli başlı etkenler söz konusudur. Bunları şöyle sıralayabiliriz;
- Hızlı yürüme ve merdiven çıkma esnasında ortaya çıkabilecek, ilerleyen dönemde gece uykusunda da rahatsız edebilecek nefes darlığı (nefes almada zorluk) problemi
- Çok uzun süreli öksürük ve yoğun balgam çıkartma problemi
KOAH Hastalığının Ortaya Çıkmasına Neden Olan Sebepler Nelerdir?
KOAH hastalığı için kesin olarak “şu sebepten ortaya çıkmıştır” diyebileceğimiz bir net neden yoktur. Akciğerlerimizin sağlığını ciddi anlamda etkileyen her sebep aslında KOAH için zemin hazırlayan bir etkendir. Bu etkenleri şöyle sıralayabiliriz:
- Aşırı sigara, puro vb tütün kullanımı
- Sürekli sigara, puro vb tütün içilen ortamda bulunmak
- Çevre kirliliği çok yoğun olan bölgelerde yaşayarak akciğerlerin kirli havaya maruz kalmasına sebep olmak
- İş yerinde veya evde sürekli olarak toz, duman ve kimyasal maddeleri solumaya maruz kalmak
KOAH Hastalığının Evreleri
Akciğerlerimizdeki hava kesecikleri yapısı gereği esnektir. Yani hava alınca şişer, verirken söner. Sürekli zararlı gazlara maruz kalan hava kesecikleri bu esnekliğini yitirmeye başlar. İçeriye hava girişi olabilir fakat dışarıya çıkmakta zorlanma başlar. Bu soruna “amfizem” denir.
Ayrıca bu hava yolları mikrobik olmayan iltihap nedeni ile şişer ve aşırı miktarda balgam ile dolmaya başlar. Daralan hava yolları oksijen alımını zorlaştırır. Bu soruna ise “kronik bronşit” denir.
KOAH hastalığı ise “Kronik Bronşit” ve “Amfizem” sorunları ile birlikte yer alır. Hastalığın genellikle 40 yaş ve üzerinde ortaya çıktığı gözlenmiştir.
KOAH Hastalığını 4 evrede sıralayabiliriz:
- Hafif Koah: Bu aşamada yoğun tempo gerektiren işlerde veya merdiven çıkma, ağır yük taşıma vb efor gerektiren durumlar sırasında ortaya çıkabilen nefes darlığı belirtisi görülür. Bu aşamada her nefes darlığı KOAH sebebidir diyemeyiz. İlerleyen aşamalar bizi sonuca götürecektir.
- Orta Koah: Geceleri uykuyu bölmeyen fakat gündelik basit işlerde ortaya çıkmaya başlayan nefes darlığı “orta KOAH” evresini oluşturur.
- Ağır Koah: Geceleri uykuyu bölen nefes darlıkları başladığında “ağır KOAH” evresine geçilmiş demektir. Kaliteli nefes alamama probleminde ortaya çıkan halsizlik, günlük işleri yapmayı da engellemeye başlar.
- Çok Ağır Koah: Son aşamada artık nefes almak son derece güçleşecektir, kişi ev içerisinde dahi yürümekte zorlanır ve dokulara yeterli oksijenin ulaşmaması nedeniyle çeşitli organlarda rahatsızlıklar ve sorunlar meydana gelmeye başlar. Tedaviye başlanmazsa ilerleyen akciğer hastalığına bağlı olarak kalp yetmezliği gelişebilir ve bu durumda hasta hayatını oksijen desteği olmadan sürdüremeyecek hale gelir.
KOAH Hastalığının Tedavisi Nasıldır?
KOAH Hastalığı ortaya çıktığında, ilk etapta direkt bir ilaç veya cihaz kullanmaya başlamaktan ziyade, hastalığa sebep olan etkenleri sonlandırmaya çalışılmalıdır.
Yani hasta sigara vb tütün mamülleri kullanıyorsa bunları içmeyi bırakmalı, kirli bir bölgede yaşıyorsa başka bir yere taşınmalı, solunumu etkileyen bir ortamda ise o ortamlarda kalmamalıdır.
Sigarayı bırakma ile ilgili olarak Sağlık Bakanlığımızın alo171.saglik.gov.tr/?/birakmakistiyorum ve birakabilirsin.org desteklerini ziyaret etmenizi öneririz. Unutmayınız ki tütün mamülü üreticileri sizin sağlığınızı değil kendi kârlarını düşünmektedirler.
NOT: Burada anlattığımız tedavi yöntemlerinde bahsi geçen ilaç türleri hakkında daha fazla bilgi almak için lütfen doktorunuza başvurunuz!
KOAH hastalığında hava yollarını ya da hava keseciklerini açacak ilaçlara ihtiyaç duyulur. 2 tür ilaç grubu söz konusudur:
- Nefes açıcılar (Bronkodilatatörler): Bu ilaçlar, havayolları etrafındaki kas tabakasını gevşeterek havayollarının genişlemesine neden olurlar. Böylece nefes darlığı, hırıltı ve öksürük azalır.
- İltihap gidericiler: Bu gruptaki ilaçlar inhaler veya oral kortikosteroidler ve antibiyotiklerdir. Steroidler, iltihabi olmayan yangıyı kontrol altına alan ilaçlardır. Nefes yoluyla veya ağızdan alınan şekilleri vardır.
Nefes yoluyla alınan ilaçlar için “Nebulizatör” adı verilen cihazların kullanılması gerekmektedir. Firmamız bünyesinde satılan nebulizatörlere erişmek için buraya tıklayabilirsiniz.
Ayrıca KOAH hastalığında unutulmamalıdır ki hasta oksijen almakta zorluk yaşayacağından ekstra oksijen sağlayıcı cihazlara ihtiyaç duyulacaktır. Bu cihazlara “Oksijen Konsantratörü” veya diğer adı ile “Oksijen Terapi Cihazı” denilmektedir. 2 tür oksijen konsantratörü kullanılmaktadır: Taşınabilir oksijen konsantratörü ve sabit oksijen konsantratörü.
Ayrıca buraya tıklayarak Whatsapp ile de bizlere ulaşabilirsiniz.
